Hướng dẫn cách cắt chỉ vết thương, vết khâu, vết mổ

Cắt chỉ vết thương là một việc làm bắt buộc phải thực hiện sau quá trình khâu vết thương hở hay vết mổ bằng chỉ không tiêu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho vết thương mau lành hơn. Tuy nhiên, nhiều người chần chừ và lo sợ việc cắt chỉ sẽ gây đau đớn và không biết cách cắt chỉ viết thương như thế nào? Cụ thể trong bài viết này cùng Vmedi tìm hiểu cách cắt chỉ vết thương, vết mổ phẩu thuật, vết khâu ngoài.

Thời gian khâu vết thương bao lâu thì cắt chỉ?

Thời gian cắt chỉ phụ thuộc vào vị trí và tình trạng của vết khâu ở từng bệnh nhân, bao gồm khả năng chịu lực nội tại của vết thương và lực căng hai mép của nó. Thông thường, thời gian cắt chỉ diễn ra sau khoảng 1-2 tuần sau khi vết thương hoặc phẫu thuật được thực hiện, nhưng có thể kéo dài từ 2-3 tuần đối với vết khâu chịu lực.

Dưới đây là thời gian cắt chỉ tham khảo theo từng vị trí:

• Mặt: 5-7 ngày
• Cổ: 7 ngày
• Da đầu: 10 ngày
• Vùng thân và chi trên: 10-14 ngày
• Chi dưới: 14-21 ngày

Càng để các vết khâu tồn tại lâu (trên 14 ngày), khả năng để lại sẹo càng cao. Tuy nhiên, bệnh nhân không nên quá vội vàng yêu cầu cắt chỉ trước thời hạn. Nếu cắt chỉ quá sớm khi vết thương chưa hoàn toàn lành, tình trạng của vết thương có thể trở nên xấu hơn, làm kéo dài thời gian bình phục so với trường hợp thông thường.

Ngược lại, nếu thời gian để vết thương quá lâu, cắt chỉ quá muộn, có thể gây nhiễm trùng vết thương và tạo ra hiện tượng biểu mô hoá quanh sợi chỉ, dẫn đến hình thành sẹo có hình xương cá.

Tuy nhiên, trong thực tế, thời gian cắt chỉ sẽ được điều chỉnh tùy thuộc vào tình huống của từng bệnh nhân, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình lành vết thương. Đối với các phẫu thuật, ngoài việc sử dụng chỉ tự tiêu cho các vết thương đặc biệt, thì việc sử dụng chỉ khâu không tiêu cũng có thời gian đặc biệt hơn so với các vết thương thông thường.

Nguyên tắc cắt chỉ vết thương

Nguyên tắc vô khuẩn

Trong lĩnh vực y tế, hầu hết các quy trình và kỹ thuật đòi hỏi sự tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn. Nguyên tắc này đảm bảo một môi trường an toàn và phù hợp cho quá trình phục hồi của bệnh nhân, đồng thời giảm khả năng nhiễm khuẩn cho nhân viên y tế.

Trong quá trình cắt chỉ, người thực hiện cần tuân thủ một cách đầy đủ nguyên tắc này khi sử dụng, cầm và nắm các dụng cụ y tế, đặc biệt là những dụng cụ vô khuẩn. Hơn nữa, việc rửa tay và đeo găng theo quy định là cần thiết, tránh để tay tiếp xúc với các đồ vật khác ngoài dụng cụ y tế vô khuẩn.

Không để chỉ khâu chui xuống phía dưới da

Yêu cầu kỹ thuật cắt chỉ là thực hiện thao tác một cách nhẹ nhàng, không làm chỉ bị chui xuống dưới da. Trường hợp một đoạn chỉ vô tình tụt xuống dưới da, nó sẽ tạo thành một cơ thể lạ và các sợi mô xơ sẽ bám vào đoạn chỉ đó, gây tạo thành vết sẹo lồi hoặc vết chai.

Đối với những người có cơ địa nhạy cảm, tình huống có thể trở nên nghiêm trọng hơn, ví dụ như gây viêm nhiễm, vết thương sau khi cắt chỉ bị sưng, bị mưng mủ ở vùng da đó.

Cẩn thận tỉ mỉ khi cắt chỉ vết thương

Quan sát cẩn thận, tỉ mỉ trong quá trình cắt chỉ vết thương đảm bảo rằng tất cả các mối chỉ đã được cắt bỏ hoàn toàn và không còn mối chỉ nào bị sót lại dưới da. Sau khi hoàn thành việc cắt chỉ, nhân viên y tế sẽ đặt các mối chỉ lên miếng gạc để kiểm tra một cách thuận tiện và chính xác hơn.

Hạn chế đau đớn cho bệnh nhân

Một nguyên tắc vô cùng quan trọng trong quy trình này là hạn chế đau đớn cho người bệnh tối đa. Thao tác cần được tiến hành nhanh chóng, chính xác mà không gây tác động đến vết thương hay vùng da xung quanh.

Hướng dẫn cách cắt chỉ vết thương, vết mổ, vết khâu

Nhận định tình trạng bệnh nhân

Tình trạng của bệnh nhân có thể có tác động đến quá trình lành vết thương và việc tiến hành cắt chỉ. Để xác định được điều này, nên thu thập các thông tin sau:

• Tuổi;
• Tình trạng tổng quát bệnh nhân;
• Thân nhiệt;
• Dinh dưỡng;
• Các bệnh lý mãn tính;
• Tiền sử dị ứng;
• Các loại thuốc đang sử dụng.

Nhận định vị trí vết khâu

Thủ tục nhận định vị trí vết khâu bắt đầu bằng việc trò chuyện với bệnh nhân hoặc kiểm tra hồ sơ khám bệnh để có cái nhìn tổng quan về vị trí vết khâu. Tiếp theo, bạn cần hướng dẫn người bệnh chuẩn bị tư thế phù hợp để vị trí vết khâu được hiển lộ rõ ràng, từ đó dễ dàng quan sát tình trạng và thực hiện các thao tác cắt chỉ một cách thuận tiện.

Sau khi đã xác định vị trí vết khâu, việc đặt một miếng lót dưới vết khâu là cần thiết để ngăn dịch từ vết thương bám vào ga giường hoặc quần áo của người bệnh. Miếng lót cần đáp ứng tiêu chuẩn và chỉ có khả năng thấm hút ở một mặt.

Trong quá trình xác định vị trí vết khâu, bạn có thể thông báo và giải thích một cách đơn giản về các bước tiếp theo trong quy trình. Điều này giúp người bệnh cảm thấy yên tâm, tin tưởng và hợp tác tích cực trong việc tuân thủ các chỉ dẫn.

Nhận định tình trạng vết khâu trước khi cắt

Trong bước tiếp theo, quan sát kỹ lưỡng tình trạng của vết thương là rất quan trọng. Có ba nhóm thông tin cần xác định và chú ý đặc biệt:

Thứ nhất: Các thông tin liên quan đến hình thành vết khâu, bao gồm nguyên nhân gây thương, thời gian thương tổn, và thời điểm thực hiện khâu vết thương.

Thứ hai: Các thông tin về quá trình thực hiện khâu vết thương, bao gồm thông tin về loại khâu (như mũi khâu), loại chỉ đã được sử dụng, vị trí và độ dài của vết thương.

Thứ ba: Các yếu tố liên quan đến tình trạng hiện tại của vết khâu, bao gồm màu sắc, sưng đau và đỏ ở vị trí khâu, lượng và màu sắc dịch tiết, và tình trạng da xung quanh vết khâu.

Dựa trên tình trạng ban đầu của vết khâu trước khi cắt chỉ, bạn sẽ có thể lựa chọn phương pháp và dụng cụ phù hợp để tiến hành cắt chỉ.

Chuẩn bị dụng cụ cần thiết

Các dụng cụ cắt chỉ vết thương cần được chuẩn bị đầy đủ và phù hợp, tuân thủ tiêu chuẩn và quy định về vô khuẩn, nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh và hỗ trợ thao tác cắt chỉ được thực hiện một cách chính xác và nhanh chóng. Trước khi tiến hành cắt chỉ, cần xem xét và kiểm tra lại bộ dụng cụ để đảm bảo không gặp trục trặc trong quá trình thực hiện, bao gồm:

• Dụng cụ vô khuẩn: Bao gồm kềm Kelly, nhíp không mấu, kéo cắt chỉ, chén chứa dung dịch sát khuẩn da, bông gòn viên, và gạc miếng y tế.
• Dụng cụ sạch: Bao gồm găng tay sạch, tấm lót không thấm, băng keo, kéo cắt băng, và thau chứa dung dịch khử khuẩn.

Cách thực hiện cắt chỉ vết thương

Quá trình thực hiện kỹ thuật cắt chỉ vết thương được thực hiện qua các bước sau đây:

• Vệ sinh tay theo quy trình thông thường và đeo găng tay sạch để tháo bỏ băng bẩn. Có thể sử dụng kềm sạch hoặc tay (đã đeo găng tay sạch) để gỡ bỏ băng. Nếu cần thiết, rửa tay lại trước khi tiến hành bước tiếp theo.
• Mở khăn chứa dụng cụ vô khuẩn theo quy trình. Mở từng miếng khăn theo thứ tự, tránh làm rơi chất lỏng ra ngoài, xếp gọn nắp cuối cùng để đảm bảo vệ sinh và phòng ngừa nhiễm khuẩn.
• Bật cáng kềm và đặt nó trên mép khăn sạch trước khi sử dụng tay để lấy kềm. Sử dụng kềm để cầm và sắp xếp các dụng cụ vô khuẩn còn lại.
• Sử dụng kềm để cắt chỉ và giữ bông gòn đã được tẩm dung dịch sát khuẩn. Tuân theo nguyên tắc sát khuẩn từ phía trong ra phía ngoài, từ trên xuống dưới, từ xa đến gần và sát khuẩn trong phạm vi 5 cm xung quanh vết khâu.
• Đặt miếng gạc ở vị trí an toàn, gần vết khâu nhưng không áp lên trực tiếp vào chỉ. Sử dụng kéo nhẹ nhàng để cắt từng mối chỉ, tránh để chỉ chui xuống dưới da. Tiếp theo, sử dụng kềm để gắp các mối chỉ và đặt chúng lên miếng gạc để kiểm tra tính nguyên vẹn của mỗi mối chỉ.
• Tiến hành sát khuẩn lại vết khâu (trong phạm vi 5 cm) và sử dụng miếng băng gạc để băng miệng vết thương.
• Sau khi hoàn thành quá trình cắt chỉ, bạn có thể tháo găng và vệ sinh tay theo quy trình thông thường.

Xử lý sau khi cắt chỉ vết thương

Sau khi hoàn thành quy trình, thông báo cho người bệnh rằng quá trình đã hoàn tất và cho phép người bệnh nằm lại trong tư thế thoải mái.

Tiến hành thu dọn và xử lý dụng cụ và rác thải y tế theo đúng cách và quy trình qui định. Sau đó, thực hiện vệ sinh tay theo quy trình thông thường. Ghi chép hồ sơ đầy đủ như: ngày, giờ, thông tin cần thiết sẽ giúp ích cho bác sĩ xử trí, xác định tình huống và đưa ra biện pháp phù hợp trong trường hợp không may xảy ra tình huống ngoài ý muốn. Sau đó hướng dẫn bệnh nhân chăm sóc vết thương sau khi cắt chỉ giúp vết thương mau lành và tránh để lại sẹo.

Một vài lưu ý và khuyến cáo khi cắt chỉ vết thương

Cắt chỉ vết thương bị sót có sao không?

Việc cắt chỉ vết thương còn sót không gây biến chứng và sẽ dần tự hấp thụ trong thời gian từ vài tháng đến vài năm. Bệnh nhân hoàn toàn có thể đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để nhờ bác sĩ hoặc y tá gỡ bỏ chỉ còn sót lại.

Thực tế, đã ghi nhận một số trường hợp người bệnh tự cố gắng dùng nhíp để lấy ra chỉ, nhưng không thành công do sợi chỉ bám chặt bên trong mô thịt.

Nếu bạn phát hiện hai đầu chỉ nằm gần nhau, có thể là còn sót lại một mối chỉ – hai đầu chỉ này chính là nút của cùng một mối chỉ. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ tìm cách cắt mối chỉ này để hoàn toàn gỡ bỏ. Tuy nhiên, nếu đó không phải là hai đầu chỉ mà là mô sẹo có màu đen đỏ, thì không cần thực hiện bất kỳ thao tác gì thêm.

Cắt chỉ khâu vết thương có đau không?

Trong quá trình cắt chỉ cho vết thương, bác sĩ sẽ tiến hành cắt từng mối chỉ một sau đó kéo chúng ra từ từ. Thao tác này thường được thực hiện nhanh chóng, chỉ mất vài giây, do đó bệnh nhân thường chỉ cảm nhận một cảm giác nhẹ như bị kiến cắn. Cơn đau do cắt chỉ xảy ra sẽ không kéo dài sau khi quá trình cắt chỉ hoàn tất.

Vì đau không nghiêm trọng và chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, bác sĩ thường không sử dụng thuốc tê khi thực hiện quá trình cắt chỉ cho bệnh nhân. Thêm vào đó, việc sử dụng thuốc tê có thể làm vết thương sưng phù và gây khó khăn trong quá trình cắt chỉ. Để đảm bảo an toàn và giảm cơn đau khi cắt chỉ, hãy tìm đến các cơ sở y tế uy tín và tuân thủ lịch hẹn đã được đặt, tránh kéo dài thời gian làm tăng nguy cơ để lại sẹo.

Có nên tự cắt chỉ vết thương tại nhà không?

Việc thực hiện cắt chỉ vết thương tại các phòng khám và bệnh viện thường mang lại chất lượng chăm sóc y tế tốt hơn. Ở những địa điểm này, trang thiết bị và dụng cụ thường được đảm bảo đầy đủ, quy trình thực hiện và theo dõi được thực hiện nghiêm ngặt, và bác sĩ cũng như nhân viên y tế có kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm phong phú.

Tuy nhiên, dịch vụ cắt chỉ vết thương tại nhà mang lại sự thuận tiện và thoải mái cho bệnh nhân và người nhà. Thực tế đã chứng minh rằng một số dịch vụ tại nhà cung cấp chất lượng và hiệu quả không thua kém so với các bệnh viện lớn. Do đó, nếu bạn muốn lựa chọn cắt chỉ tại nhà, cần chú ý đặc biệt đến việc lựa chọn các dịch vụ uy tín, được đánh giá cao bởi người dùng trước đó.

Cắt chỉ vết thương là một kỹ thuật y học không thể thiếu, nhằm hạn chế việc hình thành sẹo và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lành vết thương. Vì vậy, quá trình này cần được thực hiện nhanh chóng và không gây ra cảm giác đau đớn kéo dài cho bệnh nhân. Hy vọng qua bài viết này sẽ mang đến những thông tin bổ ích cho mọi người. Nếu bạn đang cần hỗ trợ y tế tại nhà, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.