Các tai biến khi truyền dịch có thể xảy ra

Truyền dịch là một phương pháp điều trị bằng cách tiêm vào tĩnh mạch một dung dịch thuốc vô khuẩn, có khối lượng lớn. Tuy nhiên, các tai biến khi truyền dịch như biểu hiện sốc có thể xảy ra trong hoặc sau khi tiêm dịch truyền. Nguyên nhân gây sốc có thể do sự hiện diện của chất gây sốc trong dung dịch truyền, hoặc do dụng cụ tiêm truyền không được bảo đảm vệ sinh, hoặc tốc độ truyền quá nhanh.

Truyền dịch có tác dụng gì?

Truyền dịch là phương pháp cung cấp lượng lớn chất có lợi và thuốc vào tĩnh mạch cơ thể bệnh nhân. Đây là một kỹ thuật điều dưỡng thường được áp dụng trong chăm sóc và điều trị bệnh nhân.

Mặc dù truyền dịch có hiệu quả cao trong chăm sóc và điều trị bệnh nhân do việc thuốc được đưa nhanh vào cơ thể, nhưng đôi khi cũng có thể xảy ra tai biến và biến chứng.

Chỉ định truyền dịch tĩnh mạch

• Bồi hoàn khối lượng tuần hoàn đã mất của cơ thể: Khi cơ thể gặp các vấn đề như tiêu chảy mất nước, bỏng nặng, mất máu, xuất huyết,…
• Đưa thuốc vào cơ thể: thẩm thấu đều và duy trì nồng độ thuốc hằng định trong máu trong một khoảng thời gian dài.
• Nuôi dưỡng bệnh nhân: trường hợp bệnh nhân không thể tự ăn uống được hoặc trong trường hợp bệnh nhân bị tổn thương thực quản và đường tiêu hóa.

Các mục đích khác: giải độc và khả năng lợi tiểu trong trường hợp bệnh nhân bị ngộ độc.

Chống chỉ định truyền dịch tĩnh mạch

• Bệnh nhân bị phù phổi cấp.
• Bệnh nhân bị suy tim nặng.
• Bệnh nhân bị tăng huyết áp nặng.

Việc truyền dung dịch có thể gây ra các tai biến như suy tim cấp, phù phổi cấp và tăng huyết áp. Tuy nhiên, nếu có chỉ định đặc biệt để duy trì một lượng dung dịch hằng định trong máu, việc truyền phải được thực hiện rất chậm, với khối lượng ít và theo dõi sát.

Các tai biến khi truyền dịch có thể xảy ra

Khi truyền dung dịch cho bệnh nhân, luôn phải lưu ý đến nguy cơ bệnh nhân bị sốc phản vệ (SPV). Sốc có thể xảy ra ngay lập tức hoặc sau khi truyền. Biểu hiện của SPV bao gồm: rét run đột ngột, sốt, nhiệt độ cơ thể có thể tăng lên đến 39 – 40oC hoặc cao hơn, mạch nhanh, vã mồ hôi, chân tay lạnh, huyết áp giảm, khó thở, nhịp thở nhanh và nông, thở rít, tím toàn thân… Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong rất nhanh.

Các nguyên nhân gây SPV có thể bao gồm chất gây sốt trong dung dịch truyền, dụng cụ tiêm truyền không đảm bảo vệ sinh, tốc độ truyền quá nhanh, mẫn cảm hoặc dị ứng với thuốc (như kháng sinh) hoặc thành phần tương tự trong dung dịch truyền. Trong trường hợp này, cần ngừng truyền dung dịch ngay lập tức và sử dụng thuốc cấp cứu sốc phản vệ theo quy định của y tế. Vì vậy, việc truyền dung dịch tại nhà không nên được khuyến khích vì không có người chăm sóc đầy đủ và không có các thuốc cấp cứu và phương tiện chống sốc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Bên cạnh đó, việc lạm dụng truyền dung dịch khi chưa cần thiết cũng có thể gây ra những nguy hiểm nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, phù toàn thân, tràn dịch màng bụng, phù phổi cấp, suy hô hấp, suy tim (đặc biệt với những người có bệnh tim mạch).

Sự dư thừa dung dịch truyền khi đưa vào cơ thể có thể gây rối loạn điện giải, dẫn đến mệt mỏi, nôn nao, nhịp tim bất thường. Nếu truyền dung dịch kéo dài, có thể làm cho ruột thoái hoá, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu thức ăn và các yếu tố vi lượng.

Ngoài ra, việc sử dụng các loại dung dịch truyền không đúng cách hoặc trộn lẫn các loại dịch khác nhau cũng có thể gây ra tác động xấu đến sức khỏe của bệnh nhân, như gây tắc nghẽn tĩnh mạch, nhiễm trùng máu, phù toàn thân và các vấn đề về hệ thống thận.

Do đó, để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân khi truyền dịch, cần phải tuân thủ các quy định về sử dụng dịch truyền, đảm bảo vệ sinh và an toàn trong quá trình truyền, chọn lựa các loại dịch truyền phù hợp với tình trạng bệnh của bệnh nhân, đồng thời thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Cẩn trọng khi tự ý truyền dịch

Hiện nay, nhiều tai biến do truyền dịch gây ra, đặc biệt là khi truyền dịch với mục đích bồi bổ cơ thể, làm đẹp da hoặc bù nước. Tuy nhiên, việc chỉ định sử dụng các loại đạm thủy phân (acid amin, lipofudin), dịch truyền bổ sung vitamin (vitaplex) để truyền cho bệnh nhân không phải lúc nào cũng cần thiết và gây lãng phí tài chính.

Truyền dịch, một thủ thuật y tế thông dụng, có thể thực hiện tại các trạm y tế, tuy nhiên nó không phải là một phương pháp an toàn tuyệt đối như nhiều người lầm tưởng. Ngược lại, nó có nhiều nguy cơ và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Nguy cơ lây nhiễm các bệnh như HIV/AIDS, viêm gan siêu vi B và C là rất cao nếu việc truyền dịch bị lỗi thời gian thực hiện, không được thực hiện đúng quy cách hoặc không đảm bảo vô trùng. Do đó, không phải ai cũng có thể truyền dịch được và việc truyền dịch không phải lúc nào cũng là sự lựa chọn hàng đầu.

Cần đặc biệt cẩn trọng đối với bệnh nhân lớn tuổi, có độ lọc thận yếu, bệnh nhân tim mạch hay có bệnh lý về não. Việc truyền dịch để hạ sốt cho trẻ em cũng cần được xem xét kỹ lưỡng. Trước khi thực hiện truyền dịch, người bệnh phải được khám và làm các xét nghiệm cần thiết để xác định đúng nguyên nhân gây bệnh.

Nếu người bệnh vẫn ăn uống được khi bị mất nước, không nên truyền dịch mà thay vào đó, cần bổ sung nước và dinh dưỡng bằng cách sử dụng các thực phẩm mềm, có nước như súp, cháo, sữa, nước hoa quả, oresol và vitamin C (dạng sủi).

Do đó, dù truyền dịch là một kỹ thuật y tế phổ biến, nhưng cần phải rất cẩn trọng và chỉ được thực hiện ở các cơ sở y tế đủ điều kiện, được cấp phép và chỉ định liều lượng truyền và tốc độ truyền bởi bác sĩ để tránh các tai biến không mong muốn, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Với sự lưu ý và sự hướng dẫn kỹ thuật từ các chuyên gia y tế, truyền dịch có thể đem lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân cần phải chú ý đến việc thực hiện truyền dịch tại các cơ sở y tế uy tín, với điều kiện và bác sĩ có kinh nghiệm và chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị. Hy vọng qua bài viết này, các bạn có thể hiểu thêm về các nguy cơ tai biến khi truyền dịch có thể xảy ra. Nếu bạn đang cần hỗ trợ y tế, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh nhất.