Khi nào nên truyền đạm? Truyền đạm có tác dụng gì với cơ thể?

Khi xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, mất cảm giác thèm ăn, và mệt mỏi toàn thân, nhiều người có xu hướng tìm đến phương pháp truyền đạm nhằm khắc phục tình trạng sức khỏe của mình. Tuy nhiên, việc tự ý truyền dịch có thể gây ra nhiều biến chứng phức tạp, bao gồm việc tăng đáng kể nguy cơ phù phổi, bệnh tim và thậm chí là tử vong do sốc phản vệ. Vì vậy, để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong việc truyền đạm, chúng ta cần tìm hiểu thêm về khái niệm và những yếu tố quan trọng khi thực hiện phương pháp này.

Tác dụng của truyền đạm là gì?

Truyền đạm là phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh hoặc phục hồi sức khỏe bằng cách truyền vào cơ thể các chất có lợi. Dịch truyền là dung dịch hòa tan chứa nhiều chất khác nhau, có thể được tiêm chậm hoặc truyền trực tiếp vào tĩnh mạch của bệnh nhân. Thành phần chính của dịch truyền là nước cất, nhưng cũng có thể sử dụng một số dung môi khác để hòa tan dược chất.

Truyền đạm thường được sử dụng cho những người suy kiệt hoặc có các vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên, việc truyền dịch không được tự ý thực hiện mà cần được chỉ định và theo dõi sát sao bởi các chuyên gia y tế.

Hiện nay, có hơn 20 loại dịch truyền được phân loại thành ba nhóm cơ bản theo nhu cầu dinh dưỡng và điều trị của bệnh nhân.

• Nhóm đầu tiên cung cấp dưỡng chất cho cơ thể bao gồm glucose các loại 5%, 10%, 20%, 30% và các dung dịch chứa vitamin, chất đạm, chất béo. Nhóm này thường được sử dụng để truyền đạm cho những bệnh nhân suy nhược cơ thể, những bệnh nhân sau phẫu thuật, những bệnh nhân suy dinh dưỡng, hoặc không thể ăn được bằng đường miệng, hoặc không tiêu hóa được thức ăn.
• Nhóm thứ hai cung cấp nước và các chất điện giải, bao gồm dung dịch natri clorua 0.9%, lactate ringer, bicarbonate natri 1.4%, và các dung dịch khác. Nhóm này được sử dụng cho những bệnh nhân mất nước, mất máu khi bị tiêu chảy, ói mửa, bỏng, ngộ độc.
• Nhóm cuối cùng là nhóm đặc biệt, bao gồm huyết tương tươi, dung dịch dextran, dung dịch chứa albumin, haes-steril, gelofusine, dung dịch cao phân tử,… Nhóm này được sử dụng cho những bệnh nhân cần bù nhanh chất albumin hay lượng dịch tuần hoàn trong cơ thể.

Các chuyên gia khuyên rằng từng nhóm dịch truyền phù hợp với từng loại bệnh nhân. Trước khi truyền đạm, bệnh nhân cần được khám bác sĩ, xét nghiệm và được kê toa phù hợp để tránh tai biến có thể xảy ra.

Khi nào cơ thể cần truyền đạm

Trước khi chỉ định truyền dịch cho bệnh nhân, bác sĩ cần tiến hành xét nghiệm máu và các thủ tục khác để xác định các chỉ số trung bình của các chất đạm, đường, muối và chất điện giải trong cơ thể. Nếu bất kỳ chỉ số nào dưới mức độ trung bình cho phép, bác sĩ sẽ quyết định liệu bệnh nhân cần truyền dịch bổ sung và lượng cần thiết là bao nhiêu.

Trong những trường hợp đặc biệt như mất nước, mất máu, ngộ độc, suy dinh dưỡng nặng hoặc sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ quyết định truyền dịch cho bệnh nhân mà không cần chờ kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân vẫn có khả năng ăn uống, bù nước qua đường uống là phương pháp tốt hơn truyền dịch.

Việc truyền chai glucose 5% chỉ tương đương với việc uống gần một thìa cà phê đường và truyền chai dung dịch muối 9% chỉ như uống một bát canh nhạt. Do đó, khi cơ thể mất nước nhưng vẫn có thể ăn uống, bù nước qua đường uống sẽ không làm tổn thương cơ thể như truyền dịch. Tuy nhiên, việc quyết định liệu cần truyền dịch hay không phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và cần được các bác sĩ xem xét kỹ lưỡng.

Những lưu ý khi truyền đạm

Tự ý truyền dịch có thể gây ra những tai biến khó lường, đặc biệt là trong trường hợp nhân viên y tế không được đào tạo đầy đủ về kỹ năng ứng phó với nguy cơ tai biến, dị ứng, sốc, nhiễm khuẩn, phù não,… ở bệnh nhân.

Do đó, để tránh những biến chứng nguy hiểm, cần lưu ý một số vấn đề sau khi quyết định truyền đạm cho cơ thể:

• Bệnh nhân không được tự ý đến cơ sở y tế, quầy bán dược phẩm hoặc mời dược sĩ về truyền đạm tại nhà khi chưa được khám, xét nghiệm các chỉ số liên quan. Thay vào đó, người bệnh chỉ nên truyền dịch khi được bác sĩ xác định rõ tình trạng cơ thể của chúng ta cần loại dịch truyền gì và liều lượng bao nhiêu.
• Nên truyền đạm ở những cơ sở y tế có các bác sĩ chuyên môn giỏi, có dụng cụ và thiết bị xử lý phù hợp khi xảy ra tai biến, phải kiểm tra hạn dùng bộ dây truyền và túi đựng.
• Trước khi thực hiện việc truyền dịch vào mạch máu người bệnh, cần phải tiến hành cho chảy những giọt dịch đầu tiên ra ngoài để loại bỏ hoàn toàn bọt khí. Điều này đảm bảo rằng dung dịch được truyền vào không chứa các tạp chất có thể gây hại cho sức khỏe của bệnh nhân. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn và hiệu quả của việc truyền dịch, các quy định về tốc độ, thời gian, và liều lượng cũng cần được tuân thủ tuyệt đối. Dụng cụ truyền dịch cũng phải đảm bảo vệ sinh và vô khuẩn tuyệt đối. Bác sĩ cần thường xuyên theo dõi tình trạng của bệnh nhân để phát hiện sớm các biểu hiện bất thường và có biện pháp xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm hơn.
• Khi bệnh nhân đang tiếp tục nhận dịch, nếu cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường như khó thở, rét run, phù chỗ tiêm,… bệnh nhân cần liên hệ ngay với nhân viên y tế để được xử lý kịp thời. Điều này đảm bảo rằng các biến chứng có thể xảy ra sẽ được đối phó một cách kịp thời và hiệu quả nhất. Các cơ sở y tế cũng phải trang bị đầy đủ thuốc cấp cứu chống sốc để đáp ứng nhanh chóng trong trường hợp bất ngờ xảy ra.
• Nếu bệnh nhân có các triệu chứng như chán ăn, gầy yếu, nên xem xét lại chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và tập thể dục để tăng cường sức khỏe. Trong trường hợp bệnh nhân còn có thể ăn uống được, thì việc bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như cá, thịt, trứng, sữa,… là một cách tốt và an toàn hơn so với việc truyền dịch. Vì vậy, đối với những người không quá suy yếu, vẫn có khả năng hấp thu thức ăn qua đường tiêu hóa, ăn uống là cách bồi bổ cơ thể tốt nhất.

Việc tự ý truyền dịch của một số người khỏe mạnh nhằm bồi bổ sức khỏe cũng đòi hỏi sự thận trọng đặc biệt. Các biến chứng có thể xảy ra khi tự truyền dịch là nhẹ hoặc nặng. Trong trường hợp nhẹ, bệnh nhân có thể bị sưng phù, đau tại vùng tiêm truyền hoặc chán ăn vì dung mao ruột thoái hóa. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị viêm tĩnh mạch, bị phù tim, thận vì cơ thể phải tiếp nhận lượng dinh dưỡng và nước quá lớn. Đặc biệt, có trường hợp bệnh nhân bị sốc phản vệ, tử vong sau khi tự ý truyền đạm.

Trên đây là một số thông tin Vmedi muốn đề cập về dịch đạm truyền. Nếu đang gặp vấn đề về sức khỏe, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.

HOTLINE: 0967 434 115